Nga Syrja ETEMI-
Fragment nga libri: “Udhëtimet përmes Rumelisë deri pas Brusës – në vitin 1839, A. Grizebah
Disa të dhëna për Otushishtën do të kuptohen nga dorëshkrimi i botanistit gjerman të asaj kohe në lidhje me udhëtimin e tij nëpër viset e Perandorisë Osmane. Siç përmendëm, ai pati rastin që një natë ta kalojë në katundin Otushishtë. Më 14 korrik, 1839, ai së pari ndalet në Tetovë dhe mirëpritet nga Pashai i Tetovës, Abdurrahman Pasha, i cili njihte shkathtësitë e këtij botanisti për barërat shëruese dhe përdorimin e tyre. Sipas shënimeve të autorit, destinacioni i tij ishte maja e malit Korb, mirëpo me insistimin e A. Pashës, ai vendos që të ngjitet në majën e malit Lybeten. Gjithashtu, sipas bisedës midis këtij të fundit dhe Grizebahut, kuptojmë se Pashai i jepte mjaft rëndësi shërimit natyral, prandaj planifikonte të transportonte ujë nga Kratova deri në Tetovë, e cila përmbante sulfur.
Në vazhdim, tekstin që ka të bëjë me qëndrimin e A. Grizebahut në Otushishtë, do ta paraqesim origjinal, me qëllim që të fitohet një pasqyrë të qartë se si dukej ky vendbanim në fillim të sh. XIX.
15 Korrik 1839
(Fragmentin dhe përkthimin e këtij e tij, z. Servet Qamilit nga Otushishtja, ia ka siguruar z. Idriz Memedi nga po i njëjti vendbanim, dhe, mu këtë këtë përkthim, z. Servet Qamili e ka paraqitur në librin e tij monografik: “Otushishta dhe trungu i familjes së Goperave (1413-2013)”, të botuar në vitin 2013. I njëjti është përkthyer nga gjermanishtja e stilit gotik)
Kështu paraqitet ky tekst i përkthyer nga z. Idriz Memeti :
“ Vendimi që udhëtimi im katërditor deri në Lubotrim, më la të kuptoj sinqeritetin dhe pasurinë e Abdurrahmanit (Pashës). Ne ishim nëntë vetë, prej të cilëve, shtatë i finansonte vet Abdurrahman Pasha. Si kryesori ishte Rexhip Aga, një ndër kryesorët e truprojës, njëkohësisht edhe skllav i A. Pashës, një muhamedan i ri e me temperament qesharak dhe lehtë i shoqërueshëm, me pamje prej fodulli, dhe i veshur me uniformë të kuqe. Pastaj kishte një zëvendës (toger), Misin Aga – një shqiptar zeshkan dhe në fund na shërbenin dy ushtarë për mbrojtje, bashkatdhetarë të këtij të fundit.
Për habinë time dhe shumë përcjellësve, Rexhip Aga më tha se në Ljubotrim njerëzit e huaj munden vetëm në një mënyrë të ngjiten, sepse atje në male jeton “Ujku i Keq”. Ljubotrimi shtrihet diku afër pesë orë në verilindje të Kalkandeles nga zinxhiri Skardus dhe arrin deri te pika e fundit veriore e Tetovës, të cilës me ngadalë në fund të bjeshkës i ofroheshim. Në fund të këtij zinxhiri është një Rrëzë Gështenjash, për të cilën të gjithë këta njerëz kujdeseshin. Në fund të kësaj Rrëze, fshatrat janë të radhitur njëri pas tjetrit. Prej Kalkandeles deri në Tearcë e Otushishtë, në udhëtimin dyorësh, Rexhip Aga i numëroi gjashtë sish: Poroj, Xhepçisht, Neproshten, Leshkë, Sllatinë dhe Tearcë me Otushishtë. Ngadalë i afrohemi këtij të fundit, i cili gjendet në këmbët e kësaj bjeshke ku ishte qëllimi i udhëtimit tim të sotëm. Diku ndërmjet prizmës së gështenjave, në një rrafsh gjendeshin kodra të vogl, të cilat përdoreshin për rrushin e verës, gështenja etj.
Vet katundi Otushishtë është i shtrirë në rrafsh dhe kishte shumë kopshte në të cilat bukuria e nendit duket qartë, kurse ujitja e tokës nuk mungonte. Nga kjo rrjedh se toka pjellore e këtij vendi tregon zellin dhe punën e këtyre banorëve. Mirëpo, nëse hy në fshat, përshtypje të lënë burimet natyrale që paraqesin një pasuri të mirë për banorët e vendit. Shtpi të bukura të ndërtuara. Jashtë arave i kanë edhe kopshtet me pemë.
ГРИЗЕБАХ, ШАРА И ТЕАРЕЧКИТЕ СЕЛА
Пишува: Сирја Етеми
Извадок од книгата: „Патувања низ Румелија до после Бруса“ – 1839 година, А.Гризебах
Од ракописот на тогашниот германски ботаничар ќе се разберат некои податоци за Отушишта во врска со неговото патување низ годините на Отоманската империја. Како што напоменавме, тој имал можност да помине една ноќ во селото Отушиште. На 14 јули 1839 година најпрво застанал во Тетово и бил пречекан од тетовскиот паша Абдурахман-Паша, кој ги знаел вештините на овој ботаничар за лековити билки и нивната употреба. Според забелешките на авторот, неговата дестинација бил врвот на планината Кораб, но на инсистирање на Тетовскиот Паша, тој решил да се искачи на врвот на планината Либетен. Исто така, според разговорот меѓу Пашата и Гризеба, разбираме дека Паша многу му придавал важност на природното лекување, затоа планирал да транспортира вода од Кратова до Тетово во која имало сулфур.
Во продолжение ќе го претставиме оригиналниот текст за престојот на А.Гризебах во Отушиште, за да се добие јасна слика како изгледала оваа населба на почетокот на векот. XIX. (15 јули 1839 година).
(Фрагментот и преводот на г. Сервет Ќамили од Отушишта – му ја пренесол г. Идриз Мемеди од истата населба. Овој превод г. Сервети го претставил во својата монографска книга: „Отушишта и стеблото на семејството Гопера ( 1413-2013)“, објавена во 2013 година. Фрагментот е преведен од германскиот – готски стил). Вака овој текст го преведе г. Идриз Мемеди:
„Одлуката дека моето четиридневно патување во Луботрим ме натера да ја разберам искреноста и богатството на Абдурахман (Паша, С.Е.). Бевме деветмина, од кои седуммина беа финансирани од Абдурахман Паша. Главниот беше Реџип Ага, еден од главните телохранители, во исто време и роб на А.Паша, млад Мухамедан со смешен и лесен темперамент, со импресивен изглед и облечен во црвена униформа. Потоа беше еден заменик (поручник), Мисин Ага – темен Албанец, и на крајот ни служеа двајца војници за заштита, сонародници на вториот.
На мое изненадување и на многу следбеници, Реџип Ага ми рече дека во Љуботрим странците можат да се искачуваат само на еден начин, бидејќи „Лошиот волк“ живее таму во планините. Љуботрим се протега некаде околу пет часа североисточно од Калканделе – од синџирот Скардус, и стигнува до последната северна точка на Тетово, на која полека, на крајот од планината, на која се приближувавме. На крајот од овој се појавува појас со костени и ореви, за кој сите овие луѓе се грижеа. На крајот од оваа Зона, селата се редат едно по друго. Од Калкандела до Теарце и Отушиште, во двочасовното патување, Реџип Ага изброил шест: Порој, Џепчишта, Непроштено, Лешок, Слатина и Теарце (со Отушиште). Полека се приближуваме кон – последниот, кое се наоѓа во подножјето на оваа планина каде што беше целта на моето денешно патување. Некаде помеѓу траекторијата на костените, на една рамнина имало мали ридови, кои служеле за винско грозје, костени итн.
Самото село Отушиште е распослано на рамнина и имало многу бавчи во кои јасно се гледа убавината на земјата, а не изостанало наводнувањето на земјата. Од ова произлегува дека, плодната почва на оваа земја ја покажува трудољубивоста и работата на овие жители. Меѓутоа, ако влезете во селото, ќе бидете импресионирани од природните ресурси кои претставуваат добро богатство за жителите на земјата: Прекрасно изградени куќи… Надвор од нивите имаат и градини со дрвја. https://www.facebook.com/profile.php?id=100087227911046
